17 Ağustos 2017 Perşembe

Bitlis Kentindeki Eski Ermeni Köyleri Yerleşim Yerleri

Ermeni Evlerindeki Gizli Para Kasaları Nerelerde Olur?
 

Rum Ermeni Kiliselerinde Gizli Para Kasaları Nerelerde Olur?
 

Haç Define İşareti Anlamı Nedir? İstavroz Çözümü Nasıl Olur?


Bitlis Kentindeki Eski Ermeni Köyleri Yerleşim Yerleri

   Akçıra köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1928 K: Akçıra

E1848, E1902 Sark, Epr: Ar'çra [ Erm "suönü" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Esenkıyı köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1928 K: Parkat

E1902 Epr: Pargad

E1848 Sark: Pargaşad [ Erm ]

    Göldüzü köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1928 K: Arin

E1902 Epr: Ar'in [ Erm ar'in "kıyı, yamaç" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Gümüşdöven köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1946 MYK: Hekesor

1928 K: Yekesor

E1902 Epr I.769: Ékétsor [ Erm ayketsor? "bağdere" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1956'da eski köy terkedilerek köy sınırları içinde bulunan Zilket mevkiine taşındı. SN

    Heybeli köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1928 K: Norşén

E1902 Epr: Gjinorşén [ Erm "Guj (?) yeniköyü" ]

E1848 Sark: Norşén [ Erm "yeniköy" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Karşıyaka köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1928 K: Xoranıs

E1848, E1902 Sark, Epr: Xor'ants [ Erm "Xor'lular" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Belki 8. yy'a dek bölgede etkin olan Xoruni/Xorxoruni hanedan adından. SN

    Kavuştuk köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1928 K: Arıncikos

E1902 Epr: Ar'inçguys [ Erm ar'inçguys "inişyanı, kıyıyanı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Kömürlü köy - Adilcevaz (Göldüzü bucağı) - Bitlis

1946 MYK: Peşnekömür

E1848, E1902 Sark, Epr: Béşnakomer [ Erm "beşin (?) ağılları" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Aşağısüphan köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Sübhan süfla

E1848, E1902 Sark, Epr: Nerkin Sipan [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Bahçedere köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Xaskündürk

E1848 Sark: Hatsgntrug [ Erm ]

    Erikbağı köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Koceri

E1902 Epr: Gocer [ Erm "tomruklar (veya tomurcuklar)" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Harmantepe köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Norşincik

E1902 Epr: Norşnag [ Erm "yeniköycük" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    İpekçayır köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Murxus

E1902 Epr: Murxus [ Erm ]

    Yolçatı köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Koğos [ Erm ]

    Yukarısüphan köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Sübhan ulya

E1848, E1902 Sark, Epr: Verin Sipan [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Danacı köy - Adilcevaz - Bitlis

1928 K: Uri

E1902 Epr: Ur'i [ Erm "söğütlü" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Gölüstü köy - Adilcevaz - Bitlis

E1902, 1928 Epr, K: Manik [ Erm "konacık" ]

    Çatalağzı köy - Ahlat - Bitlis

1928 K: Xinîn

E1848, E1902 Sark, Epr: Xnun [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Eski Türkmen yerleşimi, şimdi çoğunlukla Kürt yerleşimi metonio

    Kınalıkoç köy - Ahlat - Bitlis

1928, 1946 K, MYK: Sifrasor

E1848, E1902 Sark, Epr: Sp'r'atsor [ Erm "saçıkdere" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Eski Türkmen yerleşimi, şimdi çoğunlukla Kürt yerleşimi metonio

    Saka köy - Ahlat - Bitlis

K2010: Veştunk [ Erm vşdunk' "cefalar" ]

■ Türkmen yerleşimi metonio

    Serinbayır köy - Ahlat - Bitlis

1928 K: Soğurt

E1914 K&P: Soxort

E1902 Epr: Sğort [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ H.F.B. Lynch 16 Temmuz 1898'de buradan geçiyor. Köyün adının "Seghurt" ya da "Teghurth" olduğunu belirtiyor (Armenia Travels and Studies II: 299). sumela

    Seyrantepe köy - Ahlat - Bitlis

1556, 1928 RT, K, K: Zağgi

E1848, E1902 Sark, Epr: Dzağgé [ Erm "çiçekli" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Kürt yerleşimi metonio

    Taşharman köy - Ahlat - Bitlis

1556, 1928 RT, K, K: Téğut

E690, E1902 Epr II.22: T'eğud [ Erm "karaağaçlı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Köy yakınında bulunan Vaftizci Yahya manastırının yazıtı 7. yy'a aittir. Vartan Areveltsi'nin vekâyinamesine göre Hz. Yahya'nın kemeri bu manastırda bulunmaktaydı. 20. yy başında 174 hanede 1475 Ermeni nüfusu olan büyük bir yerleşimdi. SN

■ H.F.B. Lynch 16 Temmuz 1898'de buradan geçiyor. Köyün adının "Seghurt" ya da "Teghurth" olduğunu belirtiyor (Armenia Travels and Studies II: 299) sumela

■ Türkmen yerleşimi metonio

    Uludere köy - Ahlat - Bitlis

1928 K: Sor [ Erm tsor "vadi" ]

    Yeniköprü köy - Ahlat - Bitlis

1556, 1928 K: Karmuç

E905, E1902 Ardz, Epr: Gamurç [ Erm "köprü" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 724 Ermeni nüfusu ile Meryemana ve Surp Taniel adında iki kilisesi vardı. SN

    Yuvadamı köy - Ahlat - Bitlis

1946 MYK: Ersonk

1556, 1928 K: İrsonk

E1902, E1914 Epr, K&P: Hersonk'/İrsonk' [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 397 Ermeni nüfusu vardı. SN

■ Eski Türkmen yerleşimi, şimdi Kürt yerleşimi metonio

    Burcukaya köy - Ahlat (Ovakışla bucağı) - Bitlis

1928, 1946 K, MYK: Mêzik

E1902 Epr: Medzk' [ Erm "büyükler" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 1404 Ermeni nüfusu, bir kilisesi ve bir manastırı vardı. SN

■ Kürt yerleşimi (Celali aşireti) metonio

    Gölgören köy - Ahlat (Ovakışla bucağı) - Bitlis

1946 MYK: Hıyartank [ Erm ]

■ Kısmen Türkmen yerleşimi metonio

    Güzelsu köy - Ahlat (Ovakışla bucağı) - Bitlis

1928 K: Dapavank

E1848, E1902 Sark, Epr: Dap'avank' [ Erm "düzlük manastır" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Karakeçili Türkmen yerleşimi metonio

    Kırıkkaya köy - Ahlat (Ovakışla bucağı) - Bitlis

1556, 1928 RT, K, K: Kers [ Erm ]

■ Kürt yerleşimi metonio

    Otluyazı köy - Ahlat (Ovakışla bucağı) - Bitlis

1556, 1928 RT, K, K: Xulik

E1902 Epr: Xulig [ Erm "sağırca" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 670 Ermeni nüfusu ve Surp Tateos kilisesi vardı. SN

■ Çerkes, Kürt ve Karapapak/Terekeme yerleşimi metonio

    Ovakışla bld - Ahlat (Ovakışla bucağı) - Bitlis

1556, 1928 K: Pırxus

E1848, E1902 Sark, Epr: P'rxus [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 20. yy başlarında Van Gölü Batı yakasının en büyük Ermeni yerleşimi idi. 1914'te 1939 Ermeni nüfusu ve Surp Sdepannos kilisesi vardı. SN

■ Türkmen/Kürt yerleşimi metonio

    Soğanlı mz - Ahlat - Bitlis

1928 K: Patnos [ Erm padnots? "odunluk?" ]

    ? x - Ahlat - Bitlis

1556, 1928 RT, K, K: Madavans

E905, E1914 Ardz, K&P: Madnavank' [ Erm "yakın manastır" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 13. yy'dan itibaren kaydedilen `Onbir Mihraplı Meryemana` veya Madnavank' (akkuzatid Madnavans) manastırından adını alan köy 20. yy'a dek meskûn olan bir mağara yerleşimi idi. Eski yerleşim alanı 1930'lardan sonra tamamen terkedilerek ahali yakındaki Kulaksız mezrasına taşındı. SN

    Tunus mah Ahlat - Ahlat - Bitlis

E1914 K&P: Tunıs

1556 RT: Dunk [ Erm dunk' akk. dunıs "haneler" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 280 nüfuslu Ermeni köyü idi. O devirde ünlü bir Hıristiyan dinî ziyareti olan Surp Hatzbuzit manastırı halen `Abdurrahman Gazi türbesi` adıyla ziyaret edilmektedir. Gerek Ermeni geleneğindeki Aziz Hatsbuzit'in, gerek Abdurrahman Gazi'nin mitolojik şahsiyetler olduğu aşikârdır. SN

■ Türkmen yerleşimi metonio

    Çallı köy - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Pertük

E1902 Epr I.396: Pertag [ Erm "kalecik" ]

    Değirmen köy - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Mışakşin

E967 Er: Muşeğaşén [ Erm "Muşeğ (öz.) köyü" ]

    Güroymak ilçe - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Norşin

E1848 Sark: Kürt Norşén

E967 Er: Norşén [ Erm "yeniköy" ]

1928 K: Çukur (idari bölge)

    Özkavak köy - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Oskağak

E680, E1848 Mam 17, Sark: Otsk'ağak' [ Erm "yılankent" ]

■ Otskağak `yılankent` ve Vişabakağak `ejderkent` adıyla 4. yy'dan itibaren kaydedilmiştir. Adın açıklaması efsanelere dayandırılır. ■ Türkçe uyarlaması şaheserdir. SN

    Sütderesi köy - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Mozek

E967 Er: Mozag [ Erm "domuz yavrusu" ]

    Üzümveren köy - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Çapkis [ Erm ]

■ 20. asir basinda Ermeni yerlesimi. Mezarlıkta hâlâ üzerinde Ermenice yazılar olan mezar taşları var. “Kaç kez devlet geldi, ağır iş makinalarıyla, buldozerlerle, mezarlığı dümdüz etmek, o taşları oradan kaldırmak için. Köylüler önlerine durdular, izin vermediler, makinalar çektiler gittiler.” Komsu köyden bir sahis. Anton

   Yamaçköy köy - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Pav

E967 Er: Pov [ Erm ]

    Yazıkonak köy - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

1928 K: Nist

E967 Er: Nisd [ Erm "konak, durak" ]

    Budaklı köy - Güroymak - Bitlis

1928 K: Ağaçur

E967 Er: Ağçur [ Erm "tuzlu su" ]

    Dallı mz - Güroymak - Bitlis

1928 K: Muştak [ Erm ]

    Yazıkonak mz - Güroymak - Bitlis

1928 K: Zernaçur [ Erm dzidzer'naçur "kırlangıçsuyu" ]

    Akbulut mz - Güroymak - Bitlis

1946 MYK: Hatisor

1928 K: Xartisor [ Erm ]

    Sıcaksu mah Gölbaşı - Güroymak (Çukur bucağı) - Bitlis

E1848 Sark: Germav [ Kürd "ılıca" ]

E1848 Sark: Çermug [ Erm "ılıca" ]

    Ağılözü köy - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Bosekan/Busekan

E1878 AY: Besoyenk' [ Erm "Beso'lar (öz.)" ]

    Akşar köy - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

E1878, 1928 AY, K: Şiréz

1928 K: Xakif (idari bölge)

E1878, E1914 AY, K&P: Şéntsor (idari bölge) [ Erm "abad-dere" ]

■ 20. yy başında Kürd yerleşimi.

■ Uzun süre Hakif nahiyesi merkez köyü olduğu için bu isimle anılır. Nahiyeye adını veren asıl Xakif/Xakiv ayrı bir köydür. ■ 1860'larda Ermeni köyü iken 1878 katliamından sonra Ermeni nüfusu kalmamıştır. SN

    Kolludere bld - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Hîşet

E1878, E1914 K, K&P: Verin Gargar (idari bölge) [ Erm "yukarı taşhöyük" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Yakın tarihte Kolludere belediyesi adı altında birleştirilen sekiz köy, eski kaynaklarda Yukarı Gargar adı verilen nahiyeyi kapsamaktadır. 1993'te boşaltılan köyler 2006'dan bu yana biraz canlanmıştır. SN

    Ürünveren köy - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1865, 1928: Pars [ Erm parts "yastık, tümsek" ]

    Aladana köy - Hizan - Bitlis

E1878, 1928: Şén [ Erm şén "köy" ]

■ 20. yy başında yerleşimi.

    Gökçimen mah Hizan - Hizan - Bitlis

1946 MYK: Pürünüz

1928 K: Puruns

E1902 Epr I.417: Prunts [ Erm "yumru" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 150 Ermeni nüfusu ve `Yedi Mihraplı Meryemana` manastırı vardı. SN

    Horozdere köy - Hizan - Bitlis

1928 K: Xorûs/Xorxos [ Erm ]

    İçlikaval köy - Hizan - Bitlis

1928 K: İz [ Erm yéz/ézants "sığırlı" ]

    Kapısuyu köy - Hizan - Bitlis

1928 K: Antalan

E1878, E1914 AY, K&P: Antents/Andents [ Erm "ekinlikler" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Koçlu köy - Hizan - Bitlis

1928 K: Patyar

E1878: Pater [ Erm ]

    Süttaşı köy - Hizan - Bitlis

1928 K: Gulpik [ Erm "çapa" ]

    Yığınkaya köy - Hizan - Bitlis

1928 K: Azgor/Azgur

E1878: Azkor [ Erm ]

    Çatakdeğirmen köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Kiğis [ Erm ]

E1914 K&P: Géğis

E1902 Epr I.483: Keğis

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Köyün güney yanında bir tepe üzerinde bulunan çok eski tarihli Surp Hovhannes manastırı 20. yy başında sağlam durumdaydı. SN

    Kalkanlı köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Çırçak [ Erm çırçax "sudeğirmeni" ]

    Kepirli köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Nors/Nurs [ Erm nork' akk. nors "yeniler" ]

■ Bediüzzaman Said Nursi'nin (doğrusu belki Norsî) köyüdür. SN

■ 28.6.2012 tarih ve 3617 sayılı Bakan onayı ile resmi adı "Nurs" olarak değiştirilmiştir Abdullah

    Sağınlı köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Simos [ Erm ]

1928 K: Uçum (idari bölge)

■ Uçum nahiyesine adını veren asıl Uçum şimdiki Sürücüler köyüdür. SN

    Sarpkaya köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Endis [ Erm ]

    Sürücüler köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Uçum

1928 K: İspayert (idari bölge)

E1878, E1914 AY, K&P: Sbargerd (idari bölge) [ Erm "orduhisar" ]

■ İspayert/Uçum nahiye merkezi burada iken daha sonra Sağınlı/Simos kasabasına taşındı. SN

    Karbastı köy - Hizan (Cevizlik bucağı) - Bitlis

1928 K: Korsunç [ Erm ]

    Hizan ilçe - Hizan - Bitlis

E1878, 1928: Karasu aşağı ve yukarı

E1878, 1928: Xizan (idari bölge) [ Erm xizan "sürgün veya göç yeri" ]

■ Erm xizan `sürgün, göçmen, başka memlekette eğreti yaşayan kimse ve eğreti yaşanan yer, b) gelin, kız` anlamındadır. Bölge adı olan Hizan'ın aslı bu olmalıdır. Kürd xîzan `kumlar` mümkün görünmemektedir. ■ Eskiden Gayda/Kayalı köyünde olan ilçe merkezi 19. yy ortalarında Karasu köyüne taşındı. SN

    Akdik köy - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Li

E1878, E1914 AY, K&P: Li [ Erm "dolu, kalabalık" ]

    Akçevre köy - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Pırnaşén [ Erm pr'naşén "zorava (zorla alınmış köy)" ]

    Doğancı köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Suzan

E1914 K&P: Suzants [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Elmacık köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

E1914, 1928 K&P, K: Talars [ Erm talark' akk. talarıs "yeşiller" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yukarıçalı köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Yukarı Üreh

E1914 K&P: Huruk' verin [ Erm "yukarı Huruk" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Akça köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Çurinan [ Erm ]

    Bölüklü köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1946 MYK: Permiz

1928 K: Permis [ Erm ]

    Dağören mah Kolludere - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Nernis [ Erm ]

    Derince köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Puns/Püns [ Erm punk' akk. puns "yuvalar" ]

    Gönüllü köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Kitars [ Erm ]

    İncirli mah Kolludere - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Pertak [ Erm pertag "kalecik" ]

    Keçeli köy - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928: Kefkenis

E1878, E1914 AY, K&P: Kafkanis/Kavk'anis [ Erm ]

■ 20. yy başında Kürd yerleşimi.

■ Daha önce Ermeni köyü olduğu halde 1895 katliamından sonra Ermeni nüfusu kalmamıştır. SN

    Ortaca köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Mezrei End

K2010: Kêğes [ Erm kéğıs "köyler" ]

    Yaylacık köy - Hizan - Bitlis

1928 K: Akunıs [ Erm agunk'/aguns "gözeler" ]

    Bereket mah Ağılözü - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Sımxaç

E1878, E1914 Ay, K&P: Surp Xaç [ Erm "Aziz Haç (manastırı)" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Rivayete göre kral Drtad zamanında (4. yy başı) inşa edilmiş olan Haç manastırı Hizan bölgesinin en önemli dini yapısı idi. Yarman 241-242. Halen haraptır. SN

    Yoğurtlu köy - Hizan - Bitlis

1928 K: Agor [ Erm ]

    Altınoluk mah Hizan - Hizan - Bitlis

1928 K: Daronıs/Darünüs

E1902 Epr I.567: Tarents

E1878 AY: Darents [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ 19. yy sonunda 300 Ermeni nüfusu ve Surp Kevork kilisesi vardı. SN

    Yaylalı mah Yukarıayvacık - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Sifkâr [ "karataş" ]

E1878, E1914 AY, K&P: Sévkar [ Erm "karataş" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yazmalı mah Kapısuyu - Hizan - Bitlis

Eski adı: Tağiki Kavar [ Erm "Kavar (bölgesi) mahallecik köyü" ]

    Çiçekli mah Kapısuyu - Hizan - Bitlis

1946 MYK: Palasur

1928 K: Pelesor/Peresur

E1878: Palatsor [ Erm "pusludere" ]

■ 1041 yılında inşa edilen Meryemana manastırı kalıntısı vardır. SN

    Dibekli mah Kapısuyu - Hizan - Bitlis

1928 K: Panz [ Erm ]

    Yemişli mah Hizan - Hizan - Bitlis

1928 K: Xubanis

E1878: Xubants [ Erm "yüksekler" ]

    Kayaş mah Döküktaş - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Varas [ Erm ]

    Gökçe mah Akbıyık - Hizan - Bitlis

1928 K: Endiyanis [ Erm anteants "ekinlikler" ]

    Kardeşlik mah Yığınkaya - Hizan - Bitlis

Eski adı: Karidaşt [ Erm k'aritaşd "taşlıtarla?" ]

    Tuğlu mah Ürünveren - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Anapat

E1878, E1914 AY, K&P: Anabad [ Erm "münzevi yeri (manastır)" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Güçlü mah Horozdere - Hizan - Bitlis

1928 K: Nanivan [ Erm ]

    Karadal mah Keklik - Hizan - Bitlis

1928 K: Hormas [ Erm ]

    Verimli mah Akşar - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Herçok [ Erm ]

E1914 K&P: Horconk'

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Taşevler mah Akşar - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Panganıs [ Erm ]

    Fıstıklı mah Sağırkaya - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Norşen [ Erm "yeniköy" ]

    Akyazı mah Sarıtaş - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Pertaf

E1914 K&P: Pertag [ Erm "kalecik" ]

■ 20. yy başında Kürd yerleşimi.

■ 1914'te işler halde Surp Simeon manastırı bulunduğu halde Ermeni nüfusu yoktu. 1928 Dahiliye Vekaleti listesinde görülen Pertaf muhtemelen yazım hatasıdır (kaf yerine fe). SN

    Bağarası mah Sarpkaya - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Tırnasan [ Erm ]

    Koyunlu mah Yukarıayvacık - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Çaçuvan/Çaçvan

E1914 K&P: Cacvan [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yoğurtlu mah Yukarıçalı - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

E1878, 1928: Oğand [ Erm "sırtdüzü?" ]

E1914 K&P: Hoğant [ Erm "toprakdüzü?" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Düztepe mah Akşar - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Kavnas [ Erm ]

    Göze mah Kalkanlı - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Mat

E1878, K1914 AY, K&P: Mad [ Erm mad "yakın" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Olgunlar mah Döküktaş - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Parkik [ Erm "keskince" ]

    Yenigün mah Döküktaş - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Nereşin

E1878: Noraşén [ Erm "yeniköy" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Topağacı mah Bölüklü - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Kepesor [ Erm ]

    Çevrecik mah Kolludere - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Axkis

E1914 K&P: Yéğékis [ Erm "kamışlı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Gündoğan mah Kolludere - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Veris [ Erm verits "yukarı mahalle" ]

    Tatlısu mah Kolludere - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Xınzurut

E1858, E1914 Epr II.325: Xıntsorud [ Erm "elmalı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 130 Ermeni nüfusu, bir kilisesi ve Surp Kevork manastırı vardı. SN

    Yapağı mah Ürünveren - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Xarxos

E1878, E1914 AY, K&P: Xarxots/Xarxonts [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Mahmutlar mah Akçevre - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Mahmudan [ Kürd "Mahmutlar" ]

E1878, E1914 AY, K&P: Mahmıdents [ Erm "Mahmutlar" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Örenbaş mah Akçevre - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Xakif

E1878, E1914 AY, K&P: Xagév/Xargév [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Hakif (Akşar) nahiyesine adını veren eski yerleşim merkezi burasıdır. SN

    Topraklı mah Akçevre - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Mendan/Mendvan [ Kürd "Mendo'lar" ]

E1878, E1914 AY, K&P: Mantents/Mandoyents [ Erm "Mendo'lar (öz)" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yamaçlı mah Karbastı - Hizan - Bitlis

1928 K: Sermit

E1878: Sermerd [ Erm sermod? "ekinli, tahıllı" ]

■ 20. yy başında yerleşimi.

    Kaşıklar mah Hizan - Hizan - Bitlis

E1878, 1928 AY, K: Xup

E1914 K&P: Xup' [ Erm "yüksek" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Kayalı köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Şenis [ Erm ]

    Oğlaklı mah Doğancı - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Arincik

E1914 K&P: Ar'nçig [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Kaymaklı mah Kolludere - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

1928 K: Beygiri

E1914 K&P: Pergri [ Erm "şenlik" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1895 katliamlarında nüfusunu kaybettiği halde 1914'te 200 Ermeni nüfusu, Meryemana kilisesi ve Surp Hreşdagabed manastırı vardı. SN

    Besili mah Sarpkaya - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Mıce

E1914 K&P: Mişa [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 6 hanede 40 kadar Ermeni nüfusu ve Surp Minas kilisesi vardı. SN

    Mut mah Sarpkaya - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Mut

E1914 K&P: Mut' [ Erm "karanlık" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Bağbaşı mah Ağılözü - Hizan (Akşar bucağı) - Bitlis

E1878, 1928 AY, K: Ti [ Erm "kürek?" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Köprü mah Yelkıran - Hizan - Bitlis

1928 K: Püli [ Erm ]

    Otluca mah Sürücüler - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Üre aşağı + yukarı

E1914 K&P: Huruk' nerkin [ Erm "aşağı Huruk" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te yukarı ve aşağı mahallede toplam 410 Ermeni nüfusu ve Surp Sarkis kilisesi vardı. SN

    Aşağışenlik mz - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Livar

E1914 K&P: Lvar [ Erm "çanak" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Aşağıayvacık mz - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Kötis aşağı

E1878, E1914 AY, K&P: Nerkin Godents [ Erm "Aşağı God'lar (?)" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Yukarışenlik mz - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Nirpan

E1914 K&P: Nırpan [ Erm "narinler?" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Çavuşlar mz - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

E1902, 1928 Epr I.285, K: Arekin

E1914 K&P: Harkin [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Dilek mz - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: End [ Erm ant "ekinlik" ]

    Ölçülü mz - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Aros [ Erm arôs "ekilmemiş toprak" ]

    Gümüşoluk mah Yenicik - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Hevindan

E1914 K&P: Havdants

E1878 AY: Havındants [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    ? köy - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Şenağpür

E1878, E1914 AY, K&P: Şénağpür [ Erm "köyçeşme" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 85 Ermeni nüfusu ve Surp Sahag kilisesi vardı. SN

    Kardeşler mah Sarpkaya - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Varnis [ Erm ]

    Aşağıbalcılar köy - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Hor Şeyxler [ Erm hor "kuyu" ]

    Bölükyazı köy - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Hevris [ Erm ]

■ Daha önce Simek nahiyesi adını taşıyan idari bölgenin merkezi Cumhuriyet döneminde bu köye taşınarak Bölükyazı bucağı oluşturuldu. SN

    Dereağzı köy - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Vanek

E1902 Epr: Vanig [ Erm vanig "manastırcık" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

Haritada yeri belli olmayanlar.

    ? x - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

E1914 K&P: Pazents [ Erm "şahinler" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1914'te 120 Ermeni nüfusu, Surp Teotoros kilisesi ve Meryemana manastırı vardı. Bugünkü durumu tesbit edilemedi. SN

    ? x - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Tanzik

K1914 K&P: Dantsik [ Erm "armutlu" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    ? x - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Bedran

E1914 K&P: Badranants [ Erm "Bedran'lar" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    ? x - Hizan (Sağınlı bucağı) - Bitlis

1928 K: Xut maa Xulan

E1914 K&P: Xuyt' [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

   Kokarsu köy - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

E1902, 1928 Epr, K: Alpert [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Konaç mz - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Küt

E1902 Epr: Gut' [ Erm ]

    Üçkardeş mz - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1946 MYK: Pas

1928 K: Paxs [ Erm ]

    Yolalan bld - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Kiştonik

E1848 Sark: Kjdonig [ Erm ]

    Yolcular köy - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Vérvan [ Erm ]

    Yukarıbalcılar köy - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Hor Kürtler [ Erm hor "kuyu" ]

■ 1928 tarihli Köylerimiz listesinde, Horşeyhler ve Horkürtler köylerinden ayrı bir de Hor köyü görülmektedir. Bu köyün yeri ve bugünkü durumu anlaşılamadı. SN

    Çalıdüzü köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Enib

E1902 Epr: Amb [ Erm amb "sis, duman" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Değirmenaltı köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Por [ Erm p'or? "çukur" ]

E1902 Epr: Bor'

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Dörtağaç köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Kemax

E1902 Epr: Gamax [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Konuksayar köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Kerb

E1902 Epr I.365: Garp [ Erm "gürgen " ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Tatlıkaynak köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Xımiçur

E1902 Epr: Xımelçur/Xımbelçur [ Erm "içmesuyu" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yalnızçamlar köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Suvar

E1902 Epr: Tsvar [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yumurtatepe köy - Merkez - Bitlis

1946 MYK: Papşin

E1848, 1928 Sark, K: Papşén [ Erm "Pap (öz.) köyü" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 20. yy başında 40 hane Ermeni nüfusu ve Surp HArutyn adlı görkemli kilisesi vardı. SN

    Yücebaş köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Xartikox

E1902 Epr: Xartgağ [ Erm ]

E1900 Hew 194: Xartikox/Dantsastan

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Ayrancılar köy - Merkez (Narlıdere bucağı) - Bitlis

1928 K: Miryanis [ Erm miryants "beyleryurdu" ]

    Karbastı köy - Merkez (Narlıdere bucağı) - Bitlis

Eski adı: Tipxi [ Erm ]

    Beşkaynak köy - Merkez (Sarıkonak bucağı) - Bitlis

1928 K: Baykişen [ Erm ]

    Direktaşı köy - Merkez (Sarıkonak bucağı) - Bitlis

1928, 1946 K: Tütü [ Erm ttu "ekşi" ]

    Esenburun köy - Merkez (Sarıkonak bucağı) - Bitlis

1928 K: Havinis [ Erm havents "dedeler" veya "şahinler" ]

    Kayalıbağ köy - Merkez (Sarıkonak bucağı) - Bitlis

1928 K: Lérd [ Erm lert "ıssız, metruk" ]

    Kınalı köy - Merkez (Sarıkonak bucağı) - Bitlis

1928 K: Xersud [ Erm xartsod "sazlıklı" ]

    Yolağzı köy - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Orsak

E1902 Epr: Ordzak [ Erm "? çukuru" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yuvacık köy - Merkez - Bitlis

1928 K: Kümüs

E1902 Epr: Xums [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Arzivik mah Bayramalan - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Arzivik [ Erm ardzivig "kartalcık" ]

    Düzköy mah Yolalan - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1946 MYK: Müşkünis

1928 K: Mocgonis

E1902 Epr I.176: Mocgonk' [ Erm Mockonk' gen. Mocgonts "Mocik'ler (?)" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Bu köyün yakınında bulunan ve 4. yy'dan kalma olduğu rivayet edilen Atanagineats Vank' adlı manastır 1849'da kökten yenilenerek ibadete açılmıştı. SN

■ 1935 nüfus sayımında Müşkunüs olarak geçmektedir. Düz (Düzce) mahallesi olarak değiştirilip Yolalan beldesine bağlanmıştır.Sözkonusu mahallede kilisenin halen ayakta durduğu yazılmaktadır. ishak levent

    ? mz - Merkez (Bölükyazı bucağı) - Bitlis

1928 K: Vastin

E1902 Epr: Vosdin [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Çiğdemalan köy - Mutki (Geyikpınarı bucağı) - Bitlis

1928 K: İğik [ Erm yeğék "kamış, saz" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Geyikpınarı köy - Mutki (Geyikpınarı bucağı) - Bitlis

1928 K: Kolanis [ Erm ]

    Yuvalıdam köy - Mutki (Geyikpınarı bucağı) - Bitlis

1928 K: Torx [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Arpalıseki köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Pıxonk

E1902, E1914 Epr, Hew: P'ğonk'/P'iğonk' [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Boğazönü köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Parsink

E1900 Hew 194: Harsenk' [ Erm "gelingiller" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Çıtlıyol köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Tağisor

E1902 Epr, Hew: T'ağitsor/T'ağvutsor [ Erm "mahalledere" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Tağ vadisi adı verilen yörenin başlıca köyüdür. SN

    Erler köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Xavarik [ Erm "kuzca" ]

    İkizler köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Kizank [ Erm ]

E1900 Hew 82: Gitsank'

■ 20. yy başında Kürd yerleşimi.

    Kavakbaşı bld - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Dap [ Erm dap' "düz" ]

1928 K: Xuyut (idari bölge)

E666 Aşx, Ardz: Xuyt' (idari bölge) [ Erm xut'? "engebe? dikkaya?" ]

Y610 Kyp: Xothaitai (kavim)

■ Mutki/Motkan bölgesinin tarihî adıolan Xuyt'un 19. yy'daki idari merkezi Dap/Kavakbaşı köyü idi. İlçe merkezi bugünkü yerine 1938'de nakledildi. ■ 7. yy başında Kıbrıslı Georgios'a göre yöreye adını veren Xothaitai bir kavim adıdır. Ancak bu iddia doğrulanmaya muhtaçtır. SN

    Kayabaşı köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Soğors [ Erm ]

    Kocainiş köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Guzik [ Kürd gûzik "cevizlik" ]

E1900 Hew 194: Inguzek [ Erm "cevizlik" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Uran köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Tağvank

E1902, E1914 Epr II.10: T'ağavank' [ Erm "mahalle manastırı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yenidoğan köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Korsuvak [ Erm ]

    Alatoprak köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Salansor

E1900 Hew 194: Salnatsor [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Çatalsöğüt köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Xaştak [ Erm ]

    Dereyolu köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Muzük

E1902 Epr: Mzrug [ Erm "bir tür çiçek, ballıca" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Sekiliyazı köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Tatvan [ Erm tadavan "(Aziz) Tad kenti" ]

■ 1. yy'da yaşadığı ve havari Tateos (Thaddeus)'un öğrencisi olduğu rivayet edilen Aziz Tad muhtemelen efsanedir. Kasaba adının Ermenice öncesi bir dilden kalmış olması güçlü olasılıktır. SN

    Üstyayla köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Aspincer ulya

E1902 Epr: Verin Asbnçer [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yeniköy köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Pürüdik

E1902 Epr I.417: Prudk' [ Erm "çanakçılar" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yumrumeşe köy - Mutki - Bitlis

1946 MYK: Tağo

1928 K: Tağu

E1902 Epr II.12: T'ağ gen. T'ağvu [ Erm "mahalle (köyü)" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Tağ (`mahalle`) burada bir vadinin ve bölgenin adı olup, Tağvu, Tağutsor ve Tağuvank yerleşimlerini içerir. SN

    Kovanlı köy - Mutki (Meydan bucağı) - Bitlis

1928 K: Érgankodi [ Erm yergankodi "uzunkuşak" ]

    Açıkalan köy - Mutki (Meydan bucağı) - Bitlis

1928 K: Misi

E1914 K&P: Medzi küğ [ Erm "büyükköy?" ]

E1902 Epr: Mıtsu

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Bir dönem Motki kaza merkezi olup 1914'te 300 dolayında Ermeni nüfusa sahipti. SN

    Karabudak köy - Mutki (Meydan bucağı) - Bitlis

1928 K: Şinik

E1914 K&P: Şénig [ Erm "köyceğiz" ]

■ 20. yy başında Kürd yerleşimi.

    Kaşıklı köy - Mutki (Meydan bucağı) - Bitlis

E1902, 1928 Epr, K: Şen [ Erm şén "köy" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Salman köy - Mutki (Meydan bucağı) - Bitlis

1928 K: Kinzu

E1902, E1914 Epr, K&P: Gndzu/Gındzav [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Taşboğaz köy - Mutki (Meydan bucağı) - Bitlis

1928, 1946 K, MYK: Herpüs [ Erm ]

    Ballı köy - Mutki (Meydan bucağı) - Bitlis

1928 K: Herpi

E1902 Epr, Hew: Arp'i [ Erm "güneşli" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Aydemir köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Horsink

E1914 K&P: Hatsink' [ Erm ]

E1902 Epr: Ordzénk'

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Alkoyun köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Misor

E1902 Epr: Medz Tsor [ Erm "büyükdere" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Yiğitler mz - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928, 1946 K, MYK: Şinistiislam

E1914 K&P: Şnist verin [ Erm "Yukarı Şinist" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Kuşdili köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Babutağ

E900: Babnt'ağ [ Erm "dede mahallesi" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Küllüce köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Tixbik [ Erm ]

    Göztepe köy - Mutki - Bitlis

K2010: Çemê Bilal [ Kürd "Bilal pınarı" ]

1928 K: Plorik [ Erm plrig "tepecik" ]

    Beşevler köy - Mutki - Bitlis

1928 K: Lodinsor

E1901 Vic, Hew: Lorduntsor [ Erm "... deresi" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Ocaklı mz - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 Epr, K: Pırnaşin

E967, E1902 Er, Epr: Pır'naşén [ Erm "zorköy veya zorbaköy" ]

■ Eprigyan'ın aktardığı yerel efsaneye göre Prnig (`zorba`) adlı yerel hükümdarın kalesi iken İsa'nın havarilerinden Aziz Tateos/Thaddeus bu mevkide mucizevi bir pınar açarak yanıbaşında ünlü Ağprik Vank' (`pınarcık`) manastırını inşa eder. Şimdi hemen hemen terkedilmiş olan mezra, vaktiyle aynı adı taşıyan bir idari bölgenin merkez köyü idi. SN

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Punut

E1902 Epr I.408: Poğnud [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Meşelik mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Mirsank

E1902, E1914 Epr, K&P: Mrtsank' [ Erm "ödül" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Taşyol mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Gerxu

E1902, E1914 Epr, K&P: Gırxu [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Aydın mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Xur

E1902, E1914 Epr, K&P: Xur [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Oxsa [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Dabler [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Dadrik [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Tıbxi [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Totan

E1900 Hew 194: Totnug [ Erm "totancık (?)" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Kürd yerleşimi.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Mîkar/Meykar [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Vérköx [ Erm verin küğ "yukarıköy" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Piştonik [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    Çatalmeşe mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Hindiksor

E1900 Hew: Hıntsor/Hıntigtsor [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Tixt [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

    Uğur mz - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928 K: Arinok [ Erm "kıyıcık" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Aruk [ Erm ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    ? mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Oşdap [ Erm ôşdap' "yumrudüzü?" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ Acaryan'a göre ôş `kabaca kesilmiş büyük parça, özellikle et parçası` anlamındadır. SN

    Balkaya mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Oşut [ Erm ôşud "yumrulu?" ]

E1914 K&P: Huşud

    Serince mz - Mutki - Bitlis

1928 K: Kunut [ Erm ]

    ? x - Mutki - Bitlis

1928 K: Abutağ

E1902, E1924 Epr, K&P: Havut'ağ [ Erm "dede mahallesi" veya "şahin mahallesi" ]

■ Bugünkü adı bilinmemektedir.

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Dağlık köy - Mutki (Kavakbaşı bucağı) - Bitlis

1928, 1946 K, MYK: Şinistihıristiyan

E1914 K&P: Şnist nerkin [ Erm "Aşağı Şinist" ]

E1902 Epr: Şnist

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Çevre köy - Tatvan (Küçüksu bucağı) - Bitlis

1928 K: Éz [ Erm aydz "keçi" ]

    Eğritaş köy - Tatvan (Küçüksu bucağı) - Bitlis

1928 K: End

E1902 Epr: Hant [ Erm hant/ant "ekinlik" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Kırkbulak köy - Tatvan (Küçüksu bucağı) - Bitlis

E1902, 1928 Epr, K: Sak [ Erm sag? ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yoncabaşı köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Şikranıs [ Erm ]

    Benekli köy - Tatvan - Bitlis

1928 K: Çılxor

E1848, E1902 Sark, Epr: Çrxor [ Erm "su çukuru" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Kıyıdüzü köy - Tatvan - Bitlis

1928 K: Kızvak

E1848, E1902 Sark, Epr: Gıdzvag [ Erm "ekşisu" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ A. H. Layard Ağustos 1850'de bu köyden geçmiş ve adını Keswack olarak vermiştir (Discoveries Among Ruins of Nineveh and Babylon, 1853, s. 28). sumela

    Küllüce köy - Tatvan - Bitlis

1928 K: Xaxréf

E1902 Epr: Xaxrev [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Örenlik köy - Tatvan - Bitlis

1928 K: Aleman [ Kürd/Tr ˁaliman? "alimler" ]

E1848 Sark: Alamek' [ Erm "alamlar?" ]

    Sarıkum köy - Tatvan - Bitlis

1556, 1928 RT, K, K: Zığak

E1848, E1902 Sark, Epr II.244: Dzığag/Dzığkam [ Erm dzğag "kafes, hasırdan örülmüş kuş tuzağı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 20. yy başında 100 hane Ermeni nüfusu ve Aziz Teotoros adına kilisesi vardı. SN

    Çekmece köy - Tatvan - Bitlis

1968 K2: Şentepe

1928 K: Şamiran

E1848, E1902 Sark, Epr: Şamiram [ Erm "Asur kraliçesi Semiramis" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Urartu ören yerleri Ermeni kültüründe çoğu zaman efsanevi Asur kraliçesi Şamiram'a (= Asurca Şammuramat) atfedilir. SN

    Anadere köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Oranıs

E1902 Epr II.385: Hürants [ Erm "konuklar?" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Bolalan köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Şahmanıs [ Erm ]

    Budaklı köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Aşnak [ Erm ]

    Çanakdüzü köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Komıs

E1848, E1902 Sark, Epr I.522: Komk'/Koms [ Erm "ağıllar" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Köyün kuzeyinde yaya 2 saat mesafede 10. yy'a ait Surp Kevork manastırı harabesi vardır. Bu manastırda saklanan ve Aziz Georg'a ait olduğu rivayet edilen kafatasının daha sonra köye taşınarak buradaki Surp Tovma kilisesinde saklandığı anlatılır. SN

    Çavuşlar köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Kindirans

E1902 Epr II.327: Gentrants [ Erm ]

1928 K: Kerdigan (idari bölge)

E1902 Epr II.326-328: Garcgan (idari bölge) [ Erm garcgan "kısa (yer)" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ 1895'ten önce 4000 nüfuslu bir kasaba ve Kerdigan/Kercigan kaza merkezi idi. SN

    Dönertaş köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Çankés [ Erm ]

    Düzcealan köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Çorşén [ Erm çorşén "dörtköy" ]

■ Köyün eski adı muhtemelen aynı ovada birbirine çok yakın olan Düzcealan, Kolbaşı, Oruçlu ve Yassıca köylerine göndermedir. SN

    Göllü köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Ağküs

E1902 Epr: Yeğekis [ Erm "sazlar" ]

1550: Ağakis

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Köye adını veren Yeğeki (`durgunsu, saz`) gölü 5. yy'da tarihçi Xorenli Movses tarafından zikredilmiştir. 16. yy'da kendi adıyla anılan kazanın merkeziydi. SN

   Koruklu köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Purûs/Pürüs

E1902 Epr: P'rxus [ Erm ]

    Koyluca köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Xarzit/Ğarzit

E1848, E1902 Sark, Epr II.165: Xarzit' [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Kuruyaka köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Oğvanıs

E1848, E1902 Sark, Epr: Oğvants [ Erm "sırtlar" ]

    Kuşluca köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Pertevküt [ Erm pertov "kaleli" ]

    Kolbaşı köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

2000 DİE: Oruçlu

1960 DİE: Abadağ

1928 K: Avetağ [ Erm havatağ "dede mahallesi" ]

■ Veya Kürdce Avatax `abad mahallesi?` SN

    Sallıca köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Kancas

E1902 Epr: Gancar's/Gançar's [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Sarıdal köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Kesanküt

E1902 Epr II.385: Getsangut' [ Erm "Getsan nahiyesi Gut' köyü" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Tosunlu köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Poğa

E1848 Sark: P'oğa [ Erm p'oğ "kanal, oluk" ]

    Yassıca köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Ünsüs/Unsus

E1902 Epr: Usunts [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Yediveren köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Kinasor [ Erm kinatsor "üzümdere" ]

    Yelkenli köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Sorp

E1848, E1902 Sark, Epr: Sorp' [ Erm ]

1928 K: Reşadiye (idari bölge) [ Tr "Sultan Reşat yeri" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1895’te Kerdigan kazasının mahvolması üzerine bir süre sonra sahildeki Sorp köyünde yeni nahiye örgütlerndi, 1909’dan sonra Reşadiye adı verildi. Cumhuriyetin ilk yıllarında Van'ın Gevaş ilçesine bağlı iken daha sonra Tatvan'a bağlandı. SN

    Tatvan ilçe - Tatvan - Bitlis

E1902 Epr I.558: Tadvan

1282 Bibi: Tadvan

E482 MKh: Tadavan/Tadgavan [ Erm "Tad veya Tadik' kenti" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Asıl Tatvan, bugünkü kasabanın 5 km kuzeyindeki Eskitatvan mevkiindedir. 1930'lu yıllarda yerleşim merkezi demiryolu istasyonu civarına taşınmıştır. ■ Khoren'li Movses'in aktardığı rivayete göre kral Vağarşak (MÖ 2. yy?) bu bölgeyi Karnik sülalesinden Tad'a vermiş ve Tadavan kenti onun adına kurulmuştur. Ancak çok daha eski Urartu kaynaklarında Dati adıyla geçen yerin de burası olması mümkündür. Ermenicede Tadik' ovanın adı, Tadgavan `Tadik kenti` yerleşim adıdır. SN

    Dağdibi köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Ariskox [ Erm ]

    Hanelmalı köy - Tatvan (Küçüksu bucağı) - Bitlis

1928 K: Xınzorkin

E1902 Epr: Xntsorkin [ Erm "elmapahası?" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Söğütlü köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Pendévanıs [ Erm ]

    Uncular köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Perakom [ Erm ]

    Kaynarca köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Pırîkar [ Erm ]

    Nohutlu köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Vartinis [ Erm vartenis "güllük" ]

    Teknecik köy - Tatvan - Bitlis

K2010: Xoruntus

E1902 Epr: Xorodents [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Uslu köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Ağdat [ Erm ağdad "tuzla" ]

    Yumrukaya köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Sinban

E1858 Epr II.325: Smbon [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    İncekaya mz - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Por [ Erm p'or "çukur" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Harmanlı köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Penganıs

E1902 Epr: P'egants [ Erm ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Ulusoy köy - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

E1848, 1928 Sark, K: Vanik [ Erm vanig "küçükmanastır" ]

E1902 Epr: Kavar' vanig [ Erm "taşra küçükmanastırı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Paşaelmalı mz - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Paşaelmalı

E1848, E1902 Sark, Epr: Paşvadzk [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Beştaş mz - Tatvan - Bitlis

1556, 1928 RT, K, K: Ağag

E1848, E1902 Sark, Epr: Ağağ [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Doluca mah Budaklı - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Nanikas

E1848 Sark: Nanıgats [ Erm "Nanik'ler (öz.)" ]

■ Gürpınar'da Nanik, Bahçesaray'da Nankas (Nangats) ve Nanis (Nanits), Hizan'da Nanvan köyleri ortak kaynaktan türemiş olmalıdır. SN

    Karaçalı mah Kuşluca - Tatvan - Bitlis

1928 K: Pancas [ Erm ]

    Beşikli mz - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: Kerp

E1902 Epr II.293: Garp [ Erm "gürgen ağacı" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

    Güreşçi köy - Tatvan - Bitlis

1928 K: Sapor

E1902 Epr: Dzapor [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Köy statüsü kaldırıldıktan uzun süre sonra tekrar köy olmuştur. Tatvan haritasında artık görülebilmektedir. ishak levent

    Çataltaş mz - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

E1848, 1928 Sark, K: Vanik [ Erm "küçükmanastır" ]

E1902 Epr: Kavar' Vanik [ Erm "taşra küçükmanastırı" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

    Üzümlü mah Çavuşlar - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

1928 K: İnzan/Inzan

E1902 Epr II.385: Hntsan [ Erm ]

    Uçankuş mz - Tatvan (Reşadiye bucağı) - Bitlis

Yr2010: Varşén [ Erm "aşağıköy" ]

    Tuğköyü mz - Tatvan - Bitlis

1928 K: Tuğ

E1848, E 1902 Sark, Epr: T'ux [ Erm "kuz, kara" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Tux esasen Tatvan'ın doğusunda Van Gölüne kavuşan derenin adıdır. SN

■ Erzurum tapu kadastro kayıtlarına göre Tatvan merkez Tuğ mahallesidir. ishak levent

2 yorum:

  1. bir bilinmeyeni açıklamak istiyorum listenizde 1928 K: Hor Kürtler [ Erm hor "kuyu" ]
    ■ 1928 tarihli Köylerimiz listesinde, Horşeyhler ve Horkürtler köylerinden ayrı bir de Hor köyü görülmektedir. Bu köyün yeri ve bugünkü durumu anlaşılamadı. SN
    geçen yer (herves) yani bölükyazı bucağının merkezidir. Köy bugün bile şeyhler ve kürtler mahallesinden oluşmaktadır. bazı kayıtlarda da hirvis diye yazılıdır.

    YanıtlaSil
  2. Kultik burda yazmyo ermeni koylerin basindan gelen bi köydur

    YanıtlaSil